Trong bối cảnh giá Bất động sản ngày càng tăng cao thì không ít người lựa chọn mua nhà không giấy tờ như giải pháp cho việc mua bán nhà giá rẻ, thủ tục nhanh gọn. Tuy nhiên đi kèm đó là những rủi ro pháp lý khó lường khiến người mua có thể rơi vào tình huống vừa mất tiền vừa mất của. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ rủi ro khi mua nhà không có giấy tờ và những lưu ý quan trọng tránh thiệt hại trong các giao dịch nhà đất
Mua nhà không giấy tờ là hình thức giao dịch mà người bán không có các giấy tờ pháp lý chứng minh quyền sở hữu nhà và quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật. Những giấy tờ hợp pháp bao gồm:
Khi những giấy tờ này không tồn tại hoặc không được cơ quan có thẩm quyền xác nhận, thì việc mua bán này chỉ mang tính thỏa thuận và không được bảo vệ nếu xảy ra tranh chấp. Đây cũng là nguyên nhân khiến mua nhà không giấy tờ trở thành giao dịch tiềm ẩn rủi ro pháp lý rất cao. Các trường hợp không giấy tờ thường gặp hiện nay bao gồm:
Mua nhà không giấy tờ là hình thức mua bán mang tính thỏa thuận
Trên thực tế, có nhiều lý do khiến một căn nhà không có đầy đủ giấy tờ pháp lý. Một số trường hợp phổ biến bao gồm:
Việc mua nhà không giấy tờ tiềm ẩn vô số rủi ro dưới đây là những rủi ro pháp lý phổ biến nhất mà bạn cần biết trước khi quyết định mua bán nhà:
Theo quy định của Luật Đất đai 2013 và Luật Nhà ở 2014, chỉ khi người mua có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở thì mới được pháp luật công nhận quyền sở hữu. Khi mua nhà không giấy tờ, người mua chỉ đang “sử dụng thực tế” chứ không có quyền pháp lý hợp lệ. Thậm chí, nếu chính quyền tiến hành thu hồi hoặc cưỡng chế, người mua không được bồi thường vì không có giấy tờ chứng minh quyền sở hữu.
Nhiều người lầm tưởng rằng “mua nhà không giấy tờ thì sau này làm sổ cũng được”. Thực tế, chỉ một số trường hợp đặc biệt mới có thể hợp thức hóa. Phần lớn các căn nhà không có giấy tờ hợp lệ không đủ điều kiện để được cấp sổ đỏ, khiến người mua vĩnh viễn không có quyền pháp lý với tài sản đã bỏ tiền mua. Hay nói cách khác là không thể làm thủ tục cấp sổ hoặc đăng ký quyền sở hữu
Phần lớn các giao dịch mua bán nhà giấy tay đều không được công chứng hoặc chứng thực. Theo pháp luật hiện hành, hợp đồng dạng này không có giá trị pháp lý và không được tòa án công nhận nếu xảy ra tranh chấp. Người mua dù giữ giấy viết tay và biên nhận vẫn không thể chứng minh quyền sở hữu hợp pháp.
Rủi ro pháp lý khi mua nhà không giấy tờ
Khi nhà không có sổ đỏ, người mua không thể xác định chính xác được thông tin đất. Điều này dễ dẫn đến tranh chấp với hàng xóm, hoặc phát hiện ra nhà nằm trong vùng quy hoạch treo, đất lấn chiếm, đất nông nghiệp. Nếu cơ quan nhà nước kiểm tra và xác định đất không hợp pháp, toàn bộ tài sản trên đất có thể bị buộc tháo dỡ hoặc thu hồi mà không được đền bù. Điều này đặc biệt nghiêm trọng với người tìm mua nhà ở hoặc đầu tư vì có thể đối mặt với nguy cơ mất trắng tài sản.
Ngân hàng chỉ chấp nhận tài sản có giấy chứng nhận hợp pháp làm tài sản thế chấp. Do đó, người mua không thể vay vốn, không thể thế chấp, và không thể bán lại cho người khác theo đúng quy định. Thị trường “ngầm” của nhà không giấy tờ vì thế thường mất thanh khoản, người mua muốn sang nhượng cũng rất khó tìm được người chấp nhận rủi ro.
Trong nhiều trường hợp, nhà không giấy tờ được xây dựng trái phép trên đất công hoặc đất quy hoạch. Khi bị phát hiện, cơ quan chức năng có quyền ra quyết định cưỡng chế phá dỡ, và người mua không được bồi thường. Thậm chí trong một số trường hợp có thể bị xử phạt hành chính nếu tiếp tục sử dụng đất sai mục đích hoặc cản trở quá trình cưỡng chế.
Khi mua nhà đặc biệt là những người chưa có kinh nghiệm thường trở thành nạn nhân của những chiêu trò dưới đây:
Người mua cần cực kỳ cảnh giác, không nên bị hấp dẫn bởi những lời mời chào giá rẻ hoặc hứa hẹn “làm giấy tờ sau”.
Chiêu trò người mua dễ mắc phải mua nhà không giấy tờ
Để không mua phải những căn nhà không có giấy tờ người mua cần thực hiện một số quy định kiểm tra kỹ lưỡng đồng thời kết hợp kiến thức pháp lý và kinh nghiệm thực tế:
Trong bối cảnh mà pháp luật ngày càng được đề cao đặc biệt trong các giao dịch Bất động sản thì quyết định mua nhà không giấy tờ càng cần cẩn trọng hơn bao giờ hết. Vì vậy dù mức giá có hấp dẫn đến đâu thì người mua cũng nên ưu tiên pháp lý và khi lỡ mua cần tìm kiếm giải pháp để bảo vệ quyền lợi của mình.
