Nhiều người đang băn khoăn có nên mua nhà đồng sở hữu không, đặc biệt khi giá bất động sản ngày càng tăng cao. Hình thức đồng sở hữu giúp giảm áp lực tài chính, nhưng lại tiềm ẩn không ít rủi ro về pháp lý và quyền sử dụng đất. Bài viết này sẽ phân tích rõ ưu nhược điểm và hướng dẫn quy trình giao dịch nhà đồng sở hữu để bạn đưa ra quyết định đúng đắn.
Nhà đồng sở hữu là bất động sản thuộc quyền sở hữu chung của từ hai cá nhân hoặc pháp nhân trở lên, được xác lập bằng hợp đồng mua bán, thừa kế hoặc các thỏa thuận khác. Mỗi bên đồng sở hữu có quyền sử dụng, định đoạt phần tài sản tương ứng trong khối tài sản chung theo tỷ lệ đã thống nhất. Trong sổ hồng (giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền trên đất) sẽ thể hiện đầy đủ thông tin các đồng sở hữu. Trên thực tế, phần lớn loại hình này thường xuất phát từ nhà trong hẻm nhỏ, nhà cũ xuống cấp, hoặc tài sản chia tách trong gia đình. Câu hỏi thường gặp nhất là có nên mua nhà đồng sở hữu không, bởi người mua cần hiểu rõ cơ chế sử dụng chung và quyền hạn khi giao dịch.
Nhà đống sở hữu là gì?
Giá của nhà đồng sở hữu thường thấp hơn 10–30% so với nhà có sổ riêng vì tính pháp lý hạn chế hơn và khó chuyển nhượng. Do sổ hồng ghi tên nhiều người, việc định đoạt hay thế chấp ngân hàng gặp rào cản. Ngoài ra, quy trình sang tên yêu cầu tất cả đồng sở hữu ký, khiến người mua phải bỏ thêm thời gian và chi phí thương lượng. Một số chủ nhà chấp nhận bán thấp để thu hồi vốn nhanh hoặc chia tài sản. Chính vì mức giá hấp dẫn, lượng tin rao loại này tăng mạnh trên các sàn bất động sản, nhất là ở khu nội thành TP.HCM, Hà Nội – nơi giá đất riêng lẻ tăng cao, khiến nhu cầu mua nhà đồng sở hữu giá rẻ trở thành lựa chọn thay thế.
Những tình huống này nếu không xử lý đúng thủ tục dễ dẫn đến tranh chấp, kéo dài thời gian sang tên. Vì vậy, hiểu rõ pháp lý trước khi quyết định là điều kiện tiên quyết khi cân nhắc có nên mua nhà đồng sở hữu không.
Mức giá thấp hơn thị trường là ưu điểm nổi bật nhất. Người có ngân sách dưới trung bình hoặc muốn đầu tư ngắn hạn dễ tiếp cận loại nhà này để cho thuê hoặc chờ tăng giá. Thứ hai, thủ tục công chứng, sang nhượng có thể được thực hiện nhanh nếu các đồng sở hữu thống nhất, giúp tiết kiệm thời gian. Một số căn nhà có vị trí đẹp nhưng không đủ diện tích tách sổ, nhờ cơ chế đồng sở hữu người mua vẫn có cơ hội tiếp cận khu vực trung tâm với chi phí hợp lý. Với nhà tập thể hoặc nhà trong hẻm nhỏ, việc mua nhà đồng sở hữu giúp giảm gánh nặng tài chính mà vẫn đảm bảo quyền sử dụng hợp pháp.
Rủi ro pháp lý luôn song hành. Mọi giao dịch, thế chấp hay cải tạo đều cần đủ chữ ký đồng sở hữu. Trong trường hợp có mâu thuẫn, bạn có thể tham khảo cách xử lý khi đồng sở hữu không chịu bán nhà để tìm hướng giải quyết.. Ngoài ra, người mua khó vay ngân hàng vì phần lớn tổ chức tín dụng e ngại tính thanh khoản. Nguy cơ tranh chấp quyền sử dụng, chi phí bảo trì, hoặc việc sử dụng chung lối đi, điện nước cũng thường gây mâu thuẫn. Đặc biệt khi một đồng sở hữu mất, phần tài sản của họ có thể chuyển cho người thừa kế, khiến cơ cấu sở hữu thay đổi. Vì vậy, dù giá hấp dẫn, người mua cần tính kỹ bài toán dài hạn trước khi xác định có nên mua nhà đồng sở hữu.
Cân nhắc có nên mua nhà đồng sở hữu không cần dựa vào nhu cầu, khả năng tài chính và mức độ chấp nhận rủi ro. Loại hình này phù hợp cho người muốn sở hữu nhà ở thật với chi phí thấp, sẵn sàng chờ đợi hoặc xử lý thủ tục pháp lý phức tạp. Ngược lại, nếu kỳ vọng lợi nhuận cao, cần sự linh hoạt trong chuyển nhượng, đây không phải lựa chọn tối ưu. Việc tìm hiểu sâu hợp đồng đồng sở hữu, xác minh người đồng sở hữu và điều kiện sang tên phải được thực hiện kỹ lưỡng. Đừng chỉ nhìn vào giá rẻ mà bỏ qua khả năng sử dụng lâu dài và giá trị gia tăng.
-600x400.jpg)
Có nên mua nhà đồng sở hữu không?
Trong những bối cảnh này, mua nhà đồng sở hữu có thể là giải pháp tạm thời hợp lý, giúp người mua tiếp cận thị trường mà không chịu áp lực tài chính lớn.
Những trường hợp này rủi ro rất cao. Người mua dễ mất thời gian, chi phí, thậm chí không thể sang tên. Do đó, nếu chưa có kinh nghiệm xử lý pháp lý, câu trả lời cho “có nên mua nhà đồng sở hữu không” thường là không.
Để giao dịch mua bán nhà đồng sở hữu thành công và giảm thiểu rủi ro, người mua cần tuân thủ quy trình chuẩn, đảm bảo mọi bước có sự tham gia của tất cả đồng sở hữu.
Khi giao dịch, bạn cần chắc chắn sổ hồng thể hiện đầy đủ tên của tất cả đồng sở hữu, diện tích và tỷ lệ phần sở hữu để tránh tranh chấp về sau. Đồng thời, hãy kiểm tra kỹ tình trạng thế chấp, tranh chấp đất đai và thông tin quy hoạch xem có ảnh hưởng đến tài sản hay không. Với những cuốn sổ đã cấp từ lâu, việc yêu cầu trích lục hồ sơ tại Văn phòng Đăng ký đất đai là bước quan trọng giúp xác thực lại toàn bộ thông tin và đảm bảo giao dịch diễn ra an toàn.
Kiểm tra pháp lý sổ hồng
Khi giao dịch nhà đồng sở hữu, việc gặp trực tiếp từng chủ sở hữu để đối chiếu CMND/CCCD và kiểm tra giấy tờ nhân thân là bước bắt buộc nhằm đảm bảo tính minh bạch. Bạn cũng cần xác minh tình trạng hôn nhân của từng người, bởi nếu một bên đã kết hôn, việc mua bán phải có sự đồng ý bằng văn bản của vợ hoặc chồng. Trong trường hợp có người đứng ra thay mặt, giấy ủy quyền phải được công chứng hợp lệ. Bạn nên nhờ Môi giới Bất động sản hỗ trợ xác minh tính pháp lý của các giấy tờ này để đảm bảo an toàn tuyệt đối.
Khi giao dịch bất động sản đồng sở hữu, hợp đồng cần nêu thật rõ phần diện tích và quyền sử dụng của từng người, kèm theo đầy đủ các nghĩa vụ đi cùng để tránh tranh cãi về sau. Bên cạnh đó, cần quy định cụ thể cách xử lý nếu một đồng sở hữu không tuân thủ cam kết hoặc tự ý chuyển nhượng phần của mình. Cuối cùng, các điều kiện bàn giao, phương thức thanh toán và thời gian sang tên cũng phải được ghi chi tiết, giúp toàn bộ quá trình minh bạch và an toàn cho tất cả các bên liên quan.
Công chứng hợp đồng là bước quan trọng để giao dịch có giá trị pháp lý, trong đó tất cả đồng sở hữu hoặc người được ủy quyền đều phải ký trực tiếp trước mặt công chứng viên. Người mua cần rà soát kỹ từng trang, tránh sai sót về họ tên, số CMND/CCCD hay diện tích, đồng thời giữ lại bản gốc có dấu đỏ của phòng công chứng để làm căn cứ cho các thủ tục tiếp theo.
Người mua tiến hành mua đất thì cần thực hiện thủ tục sang tên sổ đỏ tại Văn phòng đăng ký đất đai, bao gồm nộp hợp đồng công chứng, sổ hồng bản gốc và các giấy tờ liên quan. Cán bộ thụ lý sẽ kiểm tra, xác nhận và ghi tên người mua vào mục đồng sở hữu hoặc tiến hành tách phần nếu đủ điều kiện. Toàn bộ quy trình thường mất khoảng 15–30 ngày tùy địa phương.
Khi sang tên hoàn tất, các bên thực hiện thanh toán và bàn giao thực tế. Việc thanh toán nên thực hiện qua ngân hàng để đảm bảo chứng từ rõ ràng, sau đó lập biên bản bàn giao nhà kèm chữ ký hai bên và tiến hành chuyển đổi điện, nước, cùng các dịch vụ liên quan để hoàn tất quá trình sở hữu.
Việc có nên mua nhà đồng sở hữu không phụ thuộc vào mục tiêu tài chính và khả năng kiểm soát rủi ro của từng người. Trước khi ký kết, cần nghiên cứu kỹ hợp đồng, xác định rõ tỷ lệ sở hữu và quyền nghĩa vụ của các bên. Nếu bạn đang cân nhắc đầu tư hoặc mua chung bất động sản tại địa phương, hãy tham khảo thêm ý kiến chuyên gia pháp lý để bảo vệ lợi ích lâu dài. Liên hệ với đơn vị tư vấn uy tín để được hướng dẫn cụ thể theo từng trường hợp.
