Mua nhà giấy tờ tay cần những gì? Giải đáp rủi ro và cách xử lý

Mua nhà bằng giấy tờ tay là lựa chọn của không ít người do giá rẻ và thủ tục nhanh chóng. Tuy nhiên đi kèm với sự tiện lợi đó là không ít rủi ro về pháp lý, tranh chấp hoặc mất trắng tài sản nếu không nắm rõ quy trình. Vậy mua nhà giấy tờ tay cần những gì? Làm sao để hạn chế rủi ro? Tìm hiểu ngày! 

Mua nhà giấy tờ tay là gì? Hiểu đúng để tránh rủi ro

Mua nhà bằng giấy tờ tay là hình thức mua bán nhà đất được thực hiện thông qua thỏa thuận cá nhân giữa người mua và người bán mà không có sự chứng nhận hoặc can thiệp từ các cơ quan nhà nước. Hợp đồng mua bán trong trường hợp này cũng chỉ có giá trị dựa trên sự thỏa thuận của 2 bên, hoàn toàn không có tính pháp lý ràng buộc.

Thực chất, giấy tờ tay được hiểu đơn giản là văn bản viết tay, có chữ ký của hai bên, đôi khi sẽ có người làm chứng nhưng không được cơ quan có thẩm quyền xác nhận. Điều này khiến cho việc mua nhà , bán nhà tiềm ẩn nhiều rủi ro, đặc biệt là nguy cơ tranh chấp hoặc bị lừa đảo.

Dù vậy, hiện nay vẫn có nhiều người lựa chọn mua nhà giấy tờ tay bởi mức giá rẻ hơn so với nhà có sổ đỏ và thủ tục làm nhanh chóng. Thậm chí chỉ cần chi ra một số tiền nhỏ so với giá trị nhà đất hợp pháp là bạn đã có thể sở hữu bất động sản. 

Tuy nhiên, sự phổ biến không đồng nghĩa với sự an toan. Rất nhiều trường hợp rơi vào cảnh “tiền mất tật mang” do thiếu hiểu biết hoặc quá tin tưởng bên mua. Vì vậy, nếu bạn vẫn muốn mua nhà theo hình thức này thì cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng về thủ tục giấy tờ và hiểu rõ các biện pháp bảo vệ quyền lợi của chính mình.

Mua nhà giấy tờ tay cần những gì? Những thủ tục cần có

Mua nhà bằng giấy tay là hình thức giao dịch không có sự xác nhận chính thức từ cơ quan có thẩm quyền. Vì vậy, để hạn chế rủi ro và đảm bảo quyền lợi cho cả 2 bên, quy trình mua bán nhà đất cần thực hiện đầy đủ các thủ tục sau:

1. Thỏa thuận hợp đồng và đặt cọc

Trước khi tiến hành mua bán nhà, 2 bên nên thỏa thuận rõ ràng và ký hợp đồng đặt cọc. Văn bản này sẽ ghi nhận số tiền đặt cọc, thời gian thanh toán còn lại, điều kiện thanh lý hoặc xử phạt nếu một trong hai bên vi phạm cam kết. 

Hợp đồng đặt cọc nên có người làm chứng và ghi rõ thông tin cá nhân của 2 bên để làm bằng chứng pháp lý về sau.

2. Soạn thảo giấy mua bán nhà đất viết tay

Tiếp theo, 2 bên cần tiến hành lập giấy mua bán nhà dưới dạng văn bản viết tay có chữ ký của bên mua, bên bán. Nội dung cần thể hiện rõ các vấn đề sau:

• Thông tin cá nhân đầy đủ của 2 bên như họ tên, CCCD, địa chỉ,...
• Vị trí, mô tả chi tiết ngôi nhà cần mua bán
• Giá mua bán và phương thức thanh toán
• Thời gian bàn giao tài sản và giấy tờ liên quan
• Cam kết không tranh chấp, không thế chấp, không bị kê biên.
• Phương án giải quyết nếu xảy ra tranh chấp
• Cam kết có sự đồng thuận của tất cả các bên nếu tài sản thuộc sở hữu chung.

Mỗi bên nên chuẩn bị 2 bản hợp đồng gốc, mỗi bên giữ 1 bản và nên có ít nhất  1- 2 người làm chứng.

3. Giấy tờ liên quan cần cung cấp từ bên bán 

Mặc dù chỉ là giao dịch bằng tay thì bên bán cũng cần cung cấp đầy đủ các loại giấy tờ để chứng minh tài sản minh bạch, rõ ràng, bao gồm: bản sao giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, các loại giấy tờ liên quan đến căn nhà (hóa đơn thuế, bản vẽ, số nhà,...), giấy tờ tùy thân bản sao của bên bán (CCCD, sổ hộ khẩu), văn bản xác nhận tài sản không nằm trong quy hoạch (nếu có thể tra cứu).

4. Lập vi bằng để ghi nhận giao dịch

Dù vi bằng không thể thay thế giá trị pháp lý như hợp đồng công chứng, thế nhưng việc lập vi bằng tại văn phòng thừa phát lại sẽ giúp bạn có căn cứ rõ ràng nếu có tranh chấp về sau. Vi bằng ghi nhận thời điểm, nội dung giao dịch và sự hiện diện của bên mua - bán.

Vi bằng đặc biệt hữu ích trong trường hợp tài sản chưa đủ điều kiện sang tên hoặc không có giấy chứng nhận quyền sở hữu. Sau khi giao dịch hoàn tất, bên mua cần giữ lại hợp đồng mua bán viết tay có chữ ký 2 bên, biên bản giao tiền, giao giấy tờ, bản sao giấy tờ tùy thân của bên bán cùng các bằng chứng liên quan đến việc thanh toán.

Vì việc mua nhà giấy tờ tay không được pháp luật công nhận như hợp đồng có công chứng nên sẽ tiềm ẩn nhiều rủi ro. Vì vậy, để tránh tranh chấp, bạn nên tham khảo ý kiến từ luật sư hoặc người đã có kinh nghiệm trong lĩnh vực nhà đất trước khi giao dịch.

Kinh nghiệm giúp mua nhà giấy tờ tay an toàn, tránh tranh chấp

Để tránh tiền mất tật mang khi giao dịch nhà bằng giấy tay, người mua cần trang bị cho mình những nguyên tắc vàng dưới đây trước khi đặt bút ký vào hợp đồng:

1. Xác minh quyền sử dụng đất 

Đầu tiên, bạn cần kiểm tra kỹ lưỡng xem ngôi nhà và phần đất định mua có phải là đất thổ cư không. Cần làm rõ lối đi vào nhà có nằm trong phần đất được sử dụng riêng hay thuộc quyền sở hữu của người khác. Nhiều trường hợp người mua mắc bẫy vì mua nhà không có lối đi hợp pháp, dẫn đến tranh chấp kéo dài và thiệt hại nặng nề.

2. Tìm hiểu để tránh mua nhà nằm trong khu vực quy hoạch

Tiếp theo, bạn cần xác định xem bất động sản có đang nằm trong diện quy hoạch, giải tỏa hay không. Việc này có thể kiểm tra tại bộ phận địa chính của UBND xã/phường nơi có tài sản. Đặc biệt, nếu phần đất đang lấn chiếm hoặc chưa rõ ràng về chủ quyền, bạn hoàn toàn có thể mất trắng dù đã thanh toán tiền.

3. Xác thực thông tin và giấy tờ liên quan đến bất động sản

Người mua cần yêu cầu người bán cung cấp đầy đủ giấy tờ chứng minh quyền sở hữu hoặc các thông tin liên quan như đơn xin cấp số nhà, thuế đất, biên lai điện nước,... Nếu người bán không thể cung cấp, bạn nên trực tiếp tìm hiểu thông tin tại cơ quan địa phương để xác nhận.

4. Kiểm tra thông tin người bán kỹ lưỡng

Bạn tuyệt đối không được giao dịch chỉ dựa vào lời hứa. Hãy yêu cầu bên bán xuất trình giấy tờ tùy thân, đối chiếu thông tin cá nhân. Trường hợp người bán đã có gia đình thì cần có sự đồng ý và chữ ký của cả 2 vợ chồng để đảm bảo quyền lợi về sau.

5. Soạn hợp đồng chi tiết, có người làm chứng

Dù là hợp đồng viết tay thì nội dung cũng cần phải đầy đủ thông tin quan trọng như mô tả bất động sản, giá bán, thời hạn đặt cọc mua nhà , thời gian giao nhận tiền, điều khoản cam kết của đôi bên. Để tăng tính an toàn, bạn nên mời người làm chứng, đồng thời yêu cầu bên bán điểm chỉ vào hợp đồng để xác nhận.

6. Lập vi bằng và giữ giấy tờ gốc cẩn nhận

Sau khi giao dịch hoàn tất, người mua nên giữ lại tất cả giấy tờ bản gốc, đồng thời photo giấy tờ tùy thân của bên bán để làm bằng chứng. Bạn cũng nên lập vi bằng tại văn phòng thừa phát lại để ghi nhận quá trình mua bán, đồng thời xây dựng cơ sở bảo vệ quyền lợi của bạn trong trường hợp xảy ra tranh chấp. 

Như vậy, bài viết này đã giúp bạn trả lời câu hỏi mua nhà giấy tờ tay cần những gì. Hình thức này tiềm ẩn nhiều rủi ro nhưng nếu bạn nắm rõ các yếu tố pháp lý, chuẩn bị kỹ lưỡng và biết cách xử lý tình huống thì bạn vẫn có thể bảo vệ quyền lợi của mình.