Top 10 lưu ý khi mua bán nhà đất đã qua sử dụng tránh lừa đảo

Mua bán nhà đất đã qua sử dụng là lựa chọn phổ biến, khá được ưa chuộng nhờ mức giá hợp lý. Tuy nhiên, hình thức này cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu người mua hoặc người bán không nắm rõ quy trình, tính pháp lý,... Bài viết này sẽ tổng hợp những lưu ý khi mua nhà cũ để bạn tự bảo vệ chính mình. 

Vì sao nhà đất đã qua sử dụng dễ bị lừa đảo khi mua lại?

Thị trường nhà đất cũ, đã qua sử dụng thường tiềm ẩn nhiều rủi ro pháp lý và thông tin không minh bạch khiến người mua dễ rơi vào bẫy lừa đảo nếu thiếu kinh nghiệm. Khác với các dự án mới có chủ đầu tư chuyên nghiệp đứng tên và được quảng bá rõ ràng, việc mua bán nhà đất đã qua sử dụng thường do cá nhân mua bán trực tiếp, giấy tờ có thể đã qua nhiều lần sang tên, đang bị thế chấp, thậm chí làm giả.

Những yếu tố này gây khó khăn trong việc xác minh quyền sở hữu và tính hợp pháp của tài sản, đặc biệt là với những người đang tìm mua nhà ở nhưng không biết cách kiểm tra kỹ lưỡng. Các đối tượng lừa đảo còn lợi dụng sự thiếu hiểu biết về pháp luật và tâm lý ham rẻ của người mua để gài bẫy. Họ có thể đưa ra mức giá thấp hơn thị trường, giới thiệu thông tin sai lệch so với thực tế, che giấu các sai phạm pháp lý như xây trái phép, tranh chấp, nhà đất bị quy hoạch,...

Một số trường hợp tinh vi hơn còn tạo dụng hồ sơ giả như giấy ủy quyền giả, tổ chức các giao dịch thông qua trung gian không rõ ranh giới, làm sổ đỏ giả,... để chiếm đoạt tiền đặt cọc. Người mua cũng có thể bị lừa mua nhà không có sổ đỏ , sổ hồng, sự thiếu minh bạch trong giao dịch như đặt cọc bằng giấy tay, không công chứng hợp đồng đặt cọc, thanh toán tiền mặt không chứng từ….

Với những kẽ hở như vậy, người bán thiếu thiện chí hoặc môi giới lừa đảo có thể chiếm dụng tiền cọc, chối bỏ trách nhiệm hoặc tạo ra các tranh chấp pháp lý kéo dài.  

Top 10 lưu ý khi mua bán nhà đất đã qua sử dụng để tránh lừa đảo

Việc mua bán nhà đất đã qua sử dụng luôn tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu người giao dịch không kiểm tra kỹ các yếu tố pháp lý và thông tin thực tế của tài sản. Dưới đây là những lưu ý khi mua nhà cũ để tránh rơi vào bẫy lừa đảo: 

1. Kiểm tra tính pháp lý của bất động sản 

Người mua cần yêu cầu người bán cung cấp đầy đủ giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất như sổ đỏ, sổ hồng để đảm bảo tài sản đó đủ điều kiện mua bán hợp pháp. Ngoài ra, người mua cần xác định rõ loại đất được bán là đất thổ cư, đất nông nghiệp hay đất thuộc diện quy hoạch.

Loại đất sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng sử dụng và xây dựng hợp pháp về sau. Đặc biệt, người mua cần tra cứu thêm thông tin bất động sản từ phòng tài nguyên môi trường để xem tài sản đó có đang bị tranh chấp, kê biên hay nằm trong diện xử lý pháp lý không. 

2. Xác minh chủ sở hữu thực tế của tài sản

Nhiều trường hợp người mua bị lừa đảo khi người bán không phải là chủ sở hữu hợp pháp của bất động sản. Do đó, trước khi thực hiện ký kết hay đặt cọc, bạn cần kiểm tra kỹ người đứng tên trên giấy chứng nhận xem có trùng khớp với giấy tờ tùy thân của người giao dịch hay không.

Trong trường hợp người bán là người được ủy quyền thì cần yêu cầu giấy ủy quyền có công chứng, đảm bảo rõ ràng quyền hạn về phạm vi và thời hạn được ủy quyền. Việc đối chiếu kỹ thông tin cá nhân giữa các loại giấy tờ và xác minh bằng cách tra cứu tại phòng công chứng sẽ giúp bạn tránh được nguy cơ mua nhầm tài sản không hợp pháp.

3. Đánh giá hiện trạng của nhà đất

Trước khi quyết định mua bán nhà đất cũ, bạn cần kiểm tra trực tiếp bất động sản để đối chiếu với thông tin rao bán. Hãy chú ý đến tình trạng thực tế của ngôi nhà, kết cấu tường, nền, trần nhà, hệ thống điện nước,... Bạn cũng cần chú ý đến khu vực xung quanh về vị trí, lối đi và cơ sở hạ tầng.

Một rủi ro với những người mua nhà hẻm chính là dính vào tranh chấp lối đi chung, nhà xây dựng sai phép hoặc vi phạm hành lang bảo vệ công trình công cộng,... Những lỗi này thường sẽ bị giấu kín và không thể hiện trong hồ sơ pháp lý, vì vậy, bạn chỉ có thể phát hiện khi đi khảo sát thực tế và hỏi người dân xung quanh.

4. Tìm hiểu về quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất

Rủi ro tiếp theo mà người mua dễ gặp phải chính là mua phải tài sản nằm trong khu quy hoạch treo, giải tỏa hoặc không phù hợp với mục đích sử dụng. Vì vậy, người mua cần chủ động tìm hiểu thông tin quy hoạch từ văn phòng địa chính xã/phường hoặc phòng tài nguyên môi trường.

Bạn cũng nên kiểm tra xem mảnh đất đó có được phép xây dựng, cải tạo hay không. Nếu mua phải đất đang bị treo thì bạn không thể sửa sang hay xây mới mà còn có thể đối mặt với nguy cơ đất bị thu hồi.

5.  Kiểm tra về quy hoạch hạ tầng trong khu vực

Ngoài yếu tố pháp lý, bạn cũng nên đánh giá tổng thể khu vực xung quanh về dịch vụ, tiện ích sinh hoạt, hạ tầng giao thông và tiềm năng phát triển. Một ngôi nhà có vị trí gần trường học, bệnh viện, chợ, các tuyến đường lớn sẽ dễ tăng giá trị theo thời gian.

Tuy nhiên, bạn cũng cần tránh các khu vực phát triển “nóng” nhưng thiếu quy hoạch rõ ràng, dễ dẫn đến tranh chấp đất đai, bị thổi giá ảo.  

6. Thiết lập hợp đồng mua bán rõ ràng, có công chứng

Dù bạn mua nhà đất cũ qua người quen hay trung gian thì cũng nên thiết lập hợp đồng mua bán bằng văn bản và có công chứng rõ ràng. Không nên thực hiện giao dịch qua giấy viết tay khi bất động sản chưa có sổ đỏ/sổ hồng hoặc chưa sang tên chính chủ. 

Tốt nhất, bạn nên thực hiện hợp đồng mua bán tại phòng công chứng với đầy đủ các điều khoản và nghĩa vụ của 2 bên. Bạn cũng nên ưu tiên thanh toán qua ngân hàng, có đầy đủ chứng từ rõ ràng, tránh giao dịch bằng tiền mặt để không có bằng chứng nếu xảy ra tranh chấp.

7. Thận trọng với mức giá bán nhà đất quá rẻ 

Một trong những chiêu trò phổ biến tiếp theo của kẻ lừa đảo chính là đưa ra mức giá bán thấp hơn nhiều so với thị trường để đánh vào tâm lý ham rẻ của người mua. Tuy nhiên, nếu giá rẻ bất thường thì bạn cần tỉnh táo, bởi vì chỉ khi tài sản có vấn đề hoặc pháp lý không sạch sẽ thì mức giá mới quá rẻ như vậy.

Bằng cách so sánh giá bán với các bất động sản tương tự trong khu vực, bạn có thể biết được nhà đất đó có đang bị thổi giá ảo hay không. Giá thấp cũng là một trong những dấu hiệu cho thấy giấy tờ không minh bạch hoặc tài sản đang thực sự có vấn đề. 

8. Không đặt cọc khi thông tin chưa rõ ràng

Hợp đồng đặt cọc được thiết lập để đảm bảo nghĩa vụ và cam kết của 2 bên trước khi đi vào làm hợp đồng mua bán chính. Tuy nhiên, đây cũng là thời điểm bạn dễ bị lừa nhất nếu không có hợp đồng đặt cọc rõ ràng. Tránh tuyệt đối không giao kèo bằng miệng, ghi giấy tay đơn giản, hợp đồng không công chứng,...

Chỉ đặt cọc sau khi đã kiểm tra kỹ giấy tờ, xác minh chủ sở hữu, có người làm chứng hoặc qua công chứng viên. Trong hợp đồng đặt cọc cần ghi rõ thông tin 2 bên, mô tả chi tiết tài sản, số tiền cọc, thời hạn đặt cọc mua nhà , thời hạn thanh toán, điều khoản xử lý khi có 1 bên vi phạm. Đây chính là cơ sở pháp lý để bảo vệ quyền lợi của bạn nếu có tranh chấp.

9. Sử dụng dịch vụ môi giới uy tín 

Nếu bạn chưa có kiến thức và kinh nghiệm trong việc mua nhà cũ thì có thể sử dụng dịch vụ môi giới uy tín. Hãy lựa chọn các đơn vị có thương hiệu, được cấp phép hoạt động, được khách hàng đánh giá cao và có hồ sơ lý lịch rõ ràng.

Tránh làm việc với cò đất tự phát, vì những người này thường không có trách nhiệm pháp lý, chuyên đẩy giá hoặc đưa thông tin sai lệch để ép khách hàng mua nhanh chóng. Ngược lại, Môi giới Bất động sản sẽ giúp bạn kiểm tra pháp lý, thương lượng giá, đàm phán, hướng dẫn quy trình mua bán minh bạch.  

10. Thẩm định nhà đất cùng chuyên giá 

Nếu bạn không đủ kinh nghiệm để kiểm tra pháp lý hoặc đánh giá tình trạng nhà đất thì bạn nên thuê luật sư, chuyên viên pháp lý hoặc công ty chuyên kiểm định. Mặc dù mức chi phí cho dịch vụ này không nhỏ, thế nhưng bạn sẽ được đảm bảo sự uy tín, an tâm tuyệt đối khi giao dịch.

Các chuyên gia sẽ giúp bạn phát hiện sớm các vấn đề như tranh chấp tiềm ẩn, vi phạm xây dựng, quy hoạch không đúng, tư vấn phương án xử lý nếu cần thương lượng lại giá hoặc điều chỉnh điều khoản trong hợp đồng.  

Như vậy bài viết đã chia sẻ cho bạn top 10 lưu ý khi mua nhà cũ quan trọng nhất để bạn bảo vệ quyền lợi và tài sản của chính mình. Hãy luôn kiểm tra pháp lý đầy đủ, thực hiện các bước giao dịch theo quy trình và có thể sử dụng dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp nếu cần thiết.